Bioboeren bouwen wiedbedden met oude rolstoelen

De biologische en agro-ecologische landbouw is een groeiende sector in Vlaanderen en binnen Europa. In combinatie met verkoop via de korte keten is het voor veel kleine en middelgrote bedrijven een interessante bedrijfsaanpak, die duurzaamheid op verschillende niveaus (economisch, ecologisch en sociaal) combineert. Tijdens en na de coronacrisis werd het succes van deze bedrijfsaanpak nog eens bevestigd. Om economisch rendabel te zijn hebben deze bedrijven weliswaar nood aan specifieke mechanisatie. In de handel is niet altijd alles beschikbaar op kleinere schaal en voor een beperkt budget. Het zelf bouwen en het zelf aanpassen van machines is hierbij een betaalbare aanpak met een resultaat volledig op maat van het bedrijf.

In navolging van het succesvolle “Boer bricoleur”-project en de Bricoleursweek in 2020 nam CCBT (Coördinatiecentrum praktijkgericht onderzoek en voorlichting Biologische Teelt) samen met bio teler Bert Vandergeynst (Aardevol) het initiatief om een nieuwe ‘Operationele groep’ rond zelfbouwmechanisatie op te richten. Deze Operationele groep kadert in het European Innovation Partnership 'Agricultural Productivity and Sustainability' (EIP). 

In dit project werken acht teler-bricoleurs samen met CCBT, Inagro, ILVO en VIVES hogeschool aan de verduurzaming van het zelfbouwmechanisatienetwerk in Vlaanderen. De doelstelling is het ondersteunen van landbouwers bij het zelf bouwen van machines en ander bedrijfsmateriaal, door het netwerk rond zelfbouw in Vlaanderen uit te bouwen en te verduurzamen. 

“Concreet gaan we aan de slag met een groep van enthousiaste telers en onderzoekers, om machine-ontwerpen van telers, waaronder een elektrisch wiedbed, een zelfbouw GPS-systeem en nog een –te bepalen-  machine, te verfijnen en uit te werken tot bouwplannen die open source beschikbaar gesteld zullen worden. Daarnaast voeren we een haalbaarheidsstudie naar het verduurzamen van het netwerk in Vlaanderen, door o.a. de mogelijkheden voor de opzet van een mobiel atelier te onderzoeken” aldus Carmen Landuyt (CCBT), coördinator van het project. 

Dankzij een wiedbed kunnen telers in ergonomische liggende positie onkruid wieden. Er werden vier nieuwe wiedbedden en twee ‘vernieuwde’ wiedbedden gebouwd, op basis van afgedankte elektrische rolstoelen. Dit prachtige concept is een idee van biologisch groenteteler Alex Floré van zelfpluktuin Rawijs. Hij won er in 2018 de Innovatieprijs voor bioboeren mee. 

Bert Vandergeynst heeft dit jaar in samenwerking met Geert Furniere van VIVES-Maaklab het ontwerp doorontwikkeld tot een prototype 2.0, waarvan de bouwplannen binnenkort gratis online beschikbaar zullen zijn. 
“De laatste dag van de week was best stresserend, maar voor de rest was het een heel geslaagde week!” zegt Benny Van de Velde van Plukboerderij Grondig. “Ik kijk er echt naar uit om met het wiedbed aan de slag te gaan op ons bedrijf, want het voorbije seizoen was fysiek zwaar, o.a. door last aan mijn knieën.”
 

De vijfdaagse bouwweek ging door in het Maaklab van VIVES Hogeschool. Het VIVES Maaklab ontwikkelt en deelt zowel kennis als infrastructuur; nodig voor het ontwerpen, digitaliseren, maken en industrialiseren van producten en systemen. 

Isabel Vanslembrouck (directeur Onderzoek en Dienstverlening Hogeschool VIVES) is heel tevreden met de samenwerking: “Mooi om te zien hoe het concept van circulaire economie hier in de praktijk gebracht wordt!”