Open brief: noodkreet vanuit de biologische leghennenhouderij

De stijgende grondstofprijzen in combinatie met de energieprijzen zorgen voor een crisissituatie in de biologische leghennenhouderij. Die sleept al enkele maanden aan, en dus kropen de leghennenhouders in de pen. Ze stuurden ons een open brief, die hieronder integraal te lezen is. 

5 april 2022

Beste, 

Deze brief is een noodkreet van de Belgische biologische leghennenhoud(st)ers. Onze sector bestaat uit een klein aantal familiale gezinsbedrijven die zich met passie 24/7 inzetten om een lokaal, duurzaam en kwaliteitsvol product tot op het bord te krijgen van consumenten. Dat doen we  niet alleen met respect voor de natuur, ook het  welzijn van de dieren staat centraal. 

Al maanden staat onze sector zwaar onder druk door de stijgende voeder- en energieprijzen, ook al blijkt de biologische sector het sterkst groeiende segment te zijn. De prijzen die wij betalen voor biologisch voer zijn in één jaar tijd geëxplodeerd: vandaag kost dat voer ons 35 procent meer dan een jaar geleden. Maar de eierprijs is niet meegestegen. Sowieso is wat we krijgen voor onze biologische eieren  een jaar of langer geleden vastgelegd, maar bovendien kende de biologische eierprijs een negatieve trend (gemiddeld - 10%). Wie een beetje kan rekenen, weet dat zo’n situatie alleen maar kan leiden tot zware economische verliezen. 

De meeste van onze professionele gezinsbedrijven bevinden zich dus al lange tijd in een crisissituatie, maar de voorbije anderhalve maand was een echt dieptepunt. We doen als producent het nodige om het vertrouwen te behouden bij onze voederleveranciers door duidelijke afspraken te maken omtrent betalingen, maar op termijn gaan we niet meer kunnen voldoen aan de vooropgestelde afspraken. In deze moeilijke, onvoorziene tijden is het belangrijk om een goede communicatie te behouden tussen de verschillende schakels binnen onze sector. Als de verstandhouding goed is en er kan duidelijk gecommuniceerd en geluisterd worden door alle partijen, moeten we tot een oplossing kunnen komen, wat verdere samenwerkingen in de toekomst mogelijk maakt.

De biologische productie is wettelijk beschermd en in normen vastgelegd. Elke Belgische producent wordt streng en onafhankelijk gecontroleerd op het naleven van die normen. Om aan die normen te voldoen zijn zware investeringen nodig op het vlak van milieu, dierenwelzijn, stalinrichting, voeder, gezondheid,.. Een correcte eierprijs is noodzakelijk om aan die eisen te kunnen blijven voldoen.

De biologische grondstoffenmarkt ontwikkelt zich dramatisch door de oorlog in Oekraïne, en de biologische legpluimveehouderij wordt daarbij het hardst geraakt. Doordat er geen correcte toegift mogelijk is op de biologische eierprijs zijn we nu bijna genoodzaakt om onze stallen leeg te laten staan of zelfs koppels vroeger af te voeren. Wij kunnen deze ‘overmacht’ niet langer op ons eentje financieel dragen. De vooruitzichten zijn allerminst positief: essentiële grondstoffen (zonnebloem- en raapzaadschilfers) voor biologische leghennenvoeders zijn op korte termijn niet langer voorradig. Daarnaast zitten ook wij met  sterk stijgende energiekosten.

Het is duidelijk dat België niet zelfvoorzienend is voor de productie van biologische eieren, aangezien we in onze winkelrekken regelmatig buitenlandse bio-eieren (Frankrijk, Polen, Nederland, …) vinden. Om duurzaam en milieubewust biologische eieren in de winkelrekken te behouden, is het belangrijk dat het aandeel Belgische bio-eieren primeert. Sinds dit najaar proberen we bij de rest van de keten te ijveren voor een hogere eierprijs, maar voorlopig boeken we daar maar beperkte resultaten. Tegelijkertijd stellen we vast dat sommige schakels in de keten de landbouwers wel willen ondersteunen, maar dat die steun niet altijd tot bij de landbouwers geraakt. Daarom willen we via deze brief alle betrokken partijen uit onze sector (pakstations, winkelketens, consumenten, overheid) duidelijk maken dat een prijsstijging die terechtkomt bij de producenten noodzakelijk is om Belgische biologische eieren te kunnen blijven aanbieden. Het is bovendien essentieel dat deze prijsstijging ook openlijk gecommuniceerd wordt. Zoniet, dan bestaat er een significant risico dat een eventuele stijging van de eierprijs niet terechtkomt bij de zwaar lijdende biologische producenten. In de huidige situatie hopen wij op begrip en duidelijkheid, zodat we met passie ons beroep kunnen blijven uitoefenen. 

We vragen dan ook met aandrang om snel contact op te nemen met ons.

Met vriendelijke groeten, 

Professionele landbouwers met een passie voor biologische leghennen (zolang het nog kan)