Appels en peren

Biologische appelbomen gaan gemiddeld 15 à 20 jaar mee, perenbomen kunnen zelfs tot 40 jaar oud worden. Een jaarlijkse teeltrotatie zoals bij groenten is dus niet mogelijk. Daarom is bodemgezondheid extra belangrijk. Een bioboer voedt de bodem met compost of dierlijke mest. Kunstmest is in bio niet toegelaten. Onkruid wordt ingeperkt met de hand of met een machine, maar nooit met herbiciden.

Net als gangbare telers telen de meeste biologische telers vooral laagstambomen: die leveren meer fruit op dat makkelijker te plukken is. Toch vind je in Vlaanderen ook biologische telers met hoogstamfruit. 

Plagen en ziektes bestrijden begint bij monitoring, bv. via lokvallen. Daarna gaat de bioboer voor elke plaag op zoek naar de gepaste remedie. Dat gaat van zieke bladeren of vruchten verwijderen over voortplanting afremmen of natuurlijke vijanden aantrekken. Zo helpen nestkasten torenvalken of mezen aantrekken, die onder meer knaagdieren of insecten vangen. In beperkte mate mag een bioboer gewasbescherming op natuurlijke basis gebruiken. 

Een biologische teler teelt een variatie aan rassen. Dat zijn niet alleen commerciële rassen zoals Jonagold, maar ook robuuste, mogelijk oudere rassen die resistent zijn tegen bepaalde ziektes. Sommige rassen zijn speciaal voor bio veredeld, want een ras met natuurlijke resistentie heeft veel minder nood aan gewasbescherming. Natyra en Santana zijn twee appelrassen die van nature resistent zijn tegen schurft. 

In Vlaanderen worden voornamelijk deze rassen geteeld:

• Peren: Conférence en Doyenne zijn de meest gekende perensoorten. Verder Celina, Concorde, Lucas en in mindere mate Durondeau.
• Appels (gerangschikt volgens hun belang): 
  • Vroege rassen: Collina, Delbare, Belgica, Initial, Sisired, 
  • Middelrassen: Santana, Pirouette, Elstar en Topaz
  • Late rassen: Boskoop, Jonagold, Jonagored en in mindere mate Melrose, Reinette
  • Zeer late rassen (2e helft oktober): Nicogreen, Braeburn en Natyra

Vanaf half augustus tot eind oktober is de plukperiode. Sortering gaat op veel bedrijven nog maanden door. Het mooiste fruit wordt verkocht als eetappel of -peer. Fruit met vlekjes dient voor de verwerking tot sappen, stroop enzovoort. 

Biologisch fruit wordt na de oogst meteen gekoeld. Biologische vruchten mogen in tegenstelling tot gangbaar fruit geen behandeling ondergaan tegen schimmel of rotziekte. Gangbaar fruit krijgt na de oogst vaak een extra behandeling, zoals een vliesdun, onzichtbaar, geur- en smaakloos folielaagje. Daarin zitten dan synthetische conserveermiddelen zoals sorbinezuur en benzoëzuur. Omdat deze behandelingen niet toegelaten zijn in bio, is het belangrijk dat biologische vruchten héél voorzichtig geplukt worden. Gebroken steeltjes kunnen vruchten kwetsen en zo leiden tot rotziekte. Een techniek die in bio wel kan om rotziekte te voorkomen, is onderdompelen in heet water. Deze techniek geeft goede resultaten, maar de installatie is een grote investering, omdat het heel secuur moet gebeuren.

Bij biogische fruitbereidingen zijn minstens 95% van de landbouwingrediënten biologisch. Enkel wanneer er van een bepaald ingrediënt te weinig bio-aanbod is, mag een fabrikant per uitzondering een niet-biologisch landbouwingrediënt gebruiken, voor maximum 5% van het totaal. Hij mag dat niet zelf beslissen: Europa bepaalt of een biologisch ingrediënt zeldzaam is of niet. Op deze uitzonderingslijst staan maar een handvol ingrediënten. Een fabrikant kan ook een uitzondering vragen aan de bevoegde overheid. Zo’n uitzondering is beperkt in de tijd, tot maximaal anderhalf jaar. 

Biologische fruitsappen bevatten enkel van nature in het fruit aanwezige suikers. Bij biologische confituur, appelmoes, stroop of coulis wordt vaak een zoetmaker toegevoegd.  In bio zijn geen chemische bewaarmiddelen, smaakversterkers, kunstmatige aroma's of kleurstoffen toegelaten. Een aantal additieven is wel toegelaten, maar de lijst is beduidend korter dan voor gangbare producten. 

De meeste sappen (ook de biologische) worden gepasteuriseerd. Dat maakt bacteriën onschadelijk en zorgt ervoor dat het sap veel langer houdbaar blijft. Daarnaast wordt er om verkleuring tegen te gaan soms natuurlijke vitamine C, ascorbinezuur of citroensap toegevoegd. 

Lees verder over bioverwerking